Thấy gì từ cuộc thi viết “Công trình xanh Việt Nam 2023”?

Một cuộc thi viết báo chí nằm trong sự kiện thuộc quy mô cấp Bộ, với yêu cầu bài dự thi phải là tác phẩm báo chí chưa được đăng tải ở bất cứ phương tiện truyền thông nào, vậy nhưng, chỉ trong vòng 50 ngày diễn ra, cuộc thi đã thu hút 78 tác giả, với 108 tác phẩm tham gia. Đó là lý do ngay trong lễ khai mạc Hội đồng chung khảo, lãnh đạo Bộ Xây dựng Thứ trưởng Nguyễn Tường Văn và đại diện Hội nhà báo Việt Nam khẳng định: Cuộc thi viết về công trình xanh Việt Nam 2023 đã thực sự thành công.

Toàn cảnh họp Hội đồng Chung khảo cuộc thi viết “Công trình xanh Việt Nam 2023”.

Từ sức hút của cuộc thi

Có được kết quả đó phải kể đến sự triển khai bài bản của Ban tổ chức cuộc thi dưới sự chỉ đạo sát sao của Ban biên tập Báo Xây dựng. Ông Nguyễn Sơn Tùng - Phó tổng biên tập Báo Xây dựng, đại diện Ban tổ chức cho biết: Đây là năm đầu tiên Báo Xây dựng tham gia thành viên Ban tổ chức sự kiện Tuần lễ Công trình xanh và được giao nhiệm vụ triển khai Cuộc thi viết công trình xanh (CTX) Việt Nam 2023 - sự kiện nằm trong khuôn khổ chương trình Tuần lễ CTX Việt Nam do Bộ Xây dựng tổ chức.

Để thu hút đông đảo các cá nhân, tổ chức tham dự Cuộc thi, Báo Xây dựng đã phối hợp với Hội Nhà báo Việt Nam có công văn phát động cuộc thi tới các Liên Chi hội, Chi hội các cơ quan báo chí Trung ương và địa phương. Hiệu quả, có nhiều chi hội nhà báo đã triển khai sâu rộng với những bài dự thi đa dạng, phong phú và chất lượng. Đơn cử như: Chi hội nhà báo tỉnh Bình Định; Chi hội nhà báo Công thương; Chi hội nhà báo Lào Cai… Tác giả Trần Tuấn Ngọc - Chi hội Báo Lào Cai đoạt giải Đặc biệt với loạt bài 3 kỳ “Vẽ giấc mơ xanh vùng biên giới” chia sẻ: Khi biết thông tin về cuộc thi, mặc dù thời gian không có nhiều nhưng bản thân tôi cảm nhận chủ đề rất hay, thiết thực và gần gũi với cuộc sống, đặc biệt hữu ích với mảnh đất Lào Cai “nơi con sông Hồng chảy vào đất Việt” quê tôi, nên tôi quyết tâm thực hiện loạt bài thi này, một phần hưởng ứng cuộc thi với mảng đề tài tâm đắc, một phần muốn chia sẻ những công trình xanh ý nghĩa của vùng biên giới Lào Cai xa xôi”.

Bên cạnh đó, còn có một lực lượng không nhỏ các cây viết là lực lượng truyền thông trong các doanh nghiệp, các tập đoàn tham gia, với sự đầu tư công phu và bài bản. Điển hình như Tập đoàn Phúc Khang với loạt bài dự thi hơn 10 tác phẩm, trong đó có tác tác phẩm triển khai quy mô 2 - 3 kỳ và đã có tác phẩm “Khu đô thị văn hóa - Thương mại - du lịch Làng Sen Việt Nam” của nhóm tác giả thuộc Tập đoàn Phúc Khang đoạt giải Khuyến khích. Tập đoàn Vinamilk với tác phẩm 2 kỳ đầu tư công phu được Ban giám khảo đánh giá cao chất lượng thông tin giành giải Ba cuộc thi.

Ngoài ra phải kể đến sự hiện diện của một lực lượng chiếm tới 50% số lượng tác giả tham gia cuộc thi là các cây bút không chuyên trên khắp mọi vùng miền của Tổ quốc. Họ đã biết tới thể lệ cuộc thi thông qua phương tiện truyền thông, qua mạng xã hội của Báo điện tử Xây dựng.

ThS KTS Phạm Hoàng Phương tham gia cuộc thi bởi tâm huyết của một người xây dựng với nhiệm vụ của ngành với bài viết “Phủ xanh chung cư cao tầng nội đô - Hành trình tạo dựng nếp sống xanh sinh thái, nhân văn”, anh mong muốn Báo Xây dựng tổ chức nhiều sân chơi như vậy, để giới kiến trúc xây dựng được bày tỏ quan điểm và phản biện với ngành nhiều hơn.

Nhà văn Huyền Văn - tác giả có tác phẩm vào Chung khảo chia sẻ: Tôi chưa có nhiều hiểu biết về CTX nhưng tôi cũng rất tự hào miền Tây Nam Bộ quê tôi đã có CTX đầu tiên được công nhận. Đó là ngôi nhà dân bình thường nhưng sự hiện diện của K- Villa+ không chỉ làm đẹp cảnh quan TP Cần Thơ, tạo một điểm check-in thơ mộng bên dòng sông Hậu, mà còn cho thấy, người miền Tây hôm nay đã thay đổi thói quen sống tạm bợ, thực sự quan tâm đến thích nghi môi trường, sống ổn định bền vững.

Đến những tác phẩm báo chí chất lượng cao

Ông Nguyễn Anh Dũng - Tổng biên tập Báo Xây dựng - Chủ tịch Hội đồng Chung khảo cho biết: Vòng chấm Sơ khảo đã làm việc rất nghiêm túc và thống nhất chọn ra 27/108 bài thi vào vòng Chung khảo.

Qua theo dõi các tác phẩm dự thi cho thấy, các bài viết đã có sự đầu tư nghiêm túc, công phu, nhiều cách thể hiện sáng tạo, sinh động. Trong đó, có nhiều bài viết, đặc biệt là các bài viết đạt giải có nội dung mang tính phát hiện, phản biện cao, đã tập trung vào các vấn đề thực tiễn liên quan đến các xu hướng sử dụng vật liệu, thiết bị cho công trình xanh, phát triển các mô hình khu CTX, tòa nhà xanh, nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống, làm việc của người dân, đồng thời gợi mở các giải pháp khoa học, mô hình mới cho tương lai ngành Xây dựng Việt Nam xanh hơn và bền vững hơn.

Hội đồng chấm giải cuộc thi viết CTX Việt Nam năm 2023 gồm 15 thành viên, là các nhà quản lý, chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực xây dựng và các nhà báo uy tín. Sau vòng chung khảo với thể lệ chấm theo tiêu chí rõ ràng, chính xác, hội đồng chấm giải đã lựa chọn được 15 tác phẩm để trao giải thưởng.

Đại diện thành viên Hội đồng chấm thi chung khảo, PGS TS Lưu Đức Hải - Viện trưởng Viện Nghiên cứu đô thị và phát triển hạ tầng chia sẻ: Tôi thật sự ấn tượng với 27 tác phẩm vào vòng chung khảo. Ở một lĩnh vực mang tính chuyên ngành và viết về một lĩnh vực còn khá mới mẻ nhưng các bài viết đã đạt được những tiêu chí có giá trị như: Tính phản biện cao; hình thức chuyển tải thông điệp dễ tiếp thu khiến người bình thường cũng có thể hiểu được khái niệm CTX tưởng như rất khô cứng.

Trong quá trình chấm, tôi đặc biệt ấn tượng với một số tác phẩm nổi bật, đọc một lần là nhớ, là thấy thích thú thực sự. Đơn cử như: Loạt bài viết về CTX áp dụng trên vùng cao Lào Cai, công sức của người nghiên cứu ứng dụng vào thực tiễn cho thấy CTX thiết thực và ý nghĩa đơn giản thế thôi, đâu phải là nhiều tiền như nhiều người nhầm tưởng; Hay như các bài viết giới thiệu về mô hình của doanh nghiệp sản xuất công nghiệp xanh tuần hoàn Vinamik, Viettel, Phương Nam panel là những bài viết thể hiện người viết cực kỳ hiểu sâu về CTX mà họ phản ánh.

Đặc biệt, ở mảng bài viết tổng quan chiến lược của ngành Xây dựng về phát triển CTX, tôi cho rằng đây là mảng bài viết khó nhất, đòi hỏi sự hiểu biết của các chuyên gia nhưng tác giả Đại Phong đã khái quát được chỉ trong một bài viết công phu 3 kỳ, có minh họa và nêu bật được vấn đề phù hợp với tất cả các tiêu chí đề ra. Đó là những bài thi cho tôi nhiều cảm xúc tâm đắc và thích thú…

Chia sẻ kinh nghiệm tổ chức triển khai tuyến bài tham gia cuộc thi viết để có tác phẩm “nặng ký” vào vòng chung khảo, thuyết phục được các chuyên gia đầu ngành Xây dựng về thông tin, kiến thức CTX, chị Vũ Thị Thanh Tâm đại diện nhóm tác giả Phòng Phóng viên với chùm bài viết 3 kỳ “Phát triển công trình xanh thúc đẩy chuyển đổi xanh ngành Xây dựng” (tác phẩm đạt giải Nhất cuộc thi) cho biết: Ai cũng nói số lượng CTX Việt Nam phát triển khiêm tốn so với tiềm năng, chính vì thế ít người nhìn lại một cách công bằng và có đánh giá bao quát về các CTX đã và đang triển khai nên nhóm phóng viên chúng tôi đã xây dựng kịch bản đi gặp gỡ, phỏng vấn cố gắng truyền tải được một phần giá trị đó. Với giới hạn bài dự thi không quá 3 kỳ, chúng tôi chưa thật sự thỏa mãn về những gì mình muốn nói, nhưng trong bài dự thi này điều chúng tôi tâm huyết nhất đó là đã phần nào gom được những phản ánh, tâm tư của các chủ thể tham gia phát triển CTX. Chúng tôi hy vọng đó là những thông tin giá trị cho các nhà quản lý trong quá trình hoạch định và xây dựng chiến lược, chính sách phát triển CTX tại Việt Nam thiết thực và hiệu quả hơn

Hội Nhà báo Việt Nam đề nghị Báo Xây dựng sẽ tiếp tục duy trì, mở rộng thêm cuộc thi để quảng bá, tuyên truyền về CTX, dự án xanh, chiến lược phát triển xanh của Bộ, của Ngành và của Chính phủ, góp phần khẳng định xu hướng CTX tại Việt Nam chắc chắn sẽ phát triển đi lên, hòa nhập với trào lưu CTX trên thế giới.